सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालयमा ५० दिनदेखि तालाबन्दी

कञ्चनपुर /  सुदूरपश्चिम विश्वविद्यालयको केन्द्रीय कार्यालयमा तालाबन्दी भएको ५० दिन भयो । विद्यार्थी संगठनहरुले साउन सुरुदेखि नै एकपछि अर्को गरि ताला लगाएका हुन् । लामो समयसम्मको तालाबन्दीका कारण विश्वविद्यालयका गतिविधि प्रभावित छन् । विश्वविद्यालयले असार अन्तिम साता विभाग र क्याम्पसमा प्रमुख नियुक्त गरेपछि विद्यार्थी संगठनहरुले ताला लगाएका हुन् । राजनीतिक भागबण्डाका आधारमा गरिएको नियुक्तिप्रति असन्तुष्टि जनाउँदै ताला लगाएका हुन् । सुरुमा एमाले निकट अनेरास्ववियु र राप्रपा निकट राप्रविसले ताला लगाएको थियो ।

अनेरास्ववियुले सहमतिपछि साउन पहिलो साता नै ताला खोलेको थियो । राप्रविसले भने भदौ दोस्रो साता मात्रै सहमतिमा आयो । विश्वविद्यालयका नियुक्तिहरु ऐनकानुनअनुसार गर्ने, कर्मचारीदेखि प्राध्यापक भर्ना सेवा आयोगमार्फत गर्ने, विश्वविद्यालयको केन्द्रीय कार्यालयमा पुस्तकालय बनाउने लगायतका सहमति भएका छन् ।

‘लिखित रुपमा एउटा सहमति भए पनि आन्तरिक रुपमा भागबण्डा मिलेपछि मात्रै राप्रविसले ताला खोलेको हो,’ विश्वविद्यालयकै एक कर्मचारीले भने, ‘तालबन्दी पनि भागबण्डाकै लागि भएको हो ।’

राप्रविसको ताला खुल्दै गर्दा एकीकृत समाजवादी निकट विद्यार्थीले गत शुक्रबारदेखि ताला लगाएका छन् । विश्वविद्यालयको स्नातक तहको छैटौं सेमेस्टरको प्रश्नपत्र हुबहु अघिल्लो शैक्षिक सत्रको सॅंग मेल खाएपछि अनेरास्ववियुले ताला लगाएको हो । सम्बन्धित कर्मचारी वा प्राध्यापकलाई कारवाही गरिनुपर्ने र शैक्षिक क्यालेण्डर अनुसार परीक्षा हुनुपर्ने भन्दै ताला लगाएको अनेरास्ववियुका अध्यक्ष प्रज्वल कुँवरले बताए । उनका अनुसार परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयले सम्बन्धित प्राध्यापकलाई कारवाही गरिएको भने पनि सार्वजनिक गरेको छैन ।

‘प्रश्नपत्र जस्ताको त्यस्तै बनाउनेलाई कारवाही हुनुपर्छ,’ कुँवरले भने, ‘हरेक क्षेत्रमा भागबण्डा चलिरहेको छ, त्यसको अन्त्य हुनुपर्छ, सेवा आयोगलाई निष्क्रिय पार्नु हुन्न ।’ सुरुमा परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयमा लगाएको ताला परीक्षा नियन्त्रकले विद्यार्थी प्रयोग गरेर तोडेपछि केन्द्रीय कार्यालयमा ताला लगाइएको उनले बताए ।

विश्वविद्यालयले असार अन्तिम साता ७ वटा विभागीय र १५ वटा क्याम्पस प्रमुख नियुक्त गरेको थियो । विभागीय प्रमुखमा इन्जिनियरिंङतर्फ हरेन्द्रराज कलौनी, व्यवस्थापनमा पदमराज भट्ट, मानविकीमा पुष्पराज जोशी, शिक्षामा अर्जुन नेगी, सीएसआइटीमा कर्णदेव भट्ट, विज्ञानमा शैलेन्द्र चन्द र कृषिमा सुशील न्यौपानेलाई नियुक्त गरिएको हो ।

नियुक्ति लगत्तै विश्वविद्यालयका पदाधिकारीहरु ११ औं दीक्षान्त समारोहका लागि काठमाडौं हिँडेका थिए । सिनेट सदस्य बनाएर सभामा आफू निकटका प्राध्यापकलाई सहभागी गराउन हतार-हतार विभागिय प्रमुख र क्यामपस प्रमुख तोकिएको विद्यार्थी संगठनको आरोप छ ।

विश्वविद्यालयका पदाधिकारीहरुले भने विभागीय र क्याम्पस प्रमुखमा कुनै भागबण्डा नभएको दाबी गरे । ज्येष्ठता र क्षमताका आधारमा नियुक्ति गरिएको उनीहरुको भनाइ छ । ‘नियुक्तिमा कुनै भागबण्डा भएको छैन,’ रजिष्ट्रार यज्ञराज पाठकले भने । यसअघिका केही विभागीय प्रमुखले उपकुलपति अम्मराज जोशी र रजिष्ट्रार यज्ञराज पाठकको कार्यशैली ठिक नभएको भन्दै विरोध गरेपछि उनीहरुलाई जिम्मेवारीबाट हटाएर आफू निकटका व्यक्तिलाई ल्याइएको एक प्राध्यापक बताउँछन् ।

विश्वविद्यालयको केन्द्रीय कार्यालयमा लामो समयसम्म ताला लागेको यो नै पहिलो पटक भने होइन । यसअघि पनि लगातार दुई/तीन महिनासम्म ताला लागेको थियो । दुई वर्षअघि पनि सहायक डीनदेखि निर्देशक र विभागीय प्रमुख नियुक्त गर्दा लामो समय तालाबन्दी भएको थियो । तालाबन्दीका कारण त्यतिबेला दीक्षान्त समारोह समेत प्रभावित भएको थियो ।

२०६८ मा स्थापना भएको विश्वविद्यालयले २०६९ बाट प्रशासनिक कामकाजसँगै तत्कालिन सिद्धनाथ बहुमुखी क्याम्पसलाई समायोजन गरी पठनपाठन सुरु गरेको हो । हालसम्म पटक-पटक गरी २७ वटा क्याम्पसलाई आंगिक बनाउने निर्णय भएको छ । तर हालसम्म विश्वविद्यालयले १५ क्याम्पससँग मात्रै सम्झौता गरेर आफ्ना कार्यक्रम सञ्चालन गरेको छ । तिनमा पनि आवश्यकताअनुसार दरबन्दी मिलान र स्वीकृतिको काम बाँकी छ ।

२०७० र ०७१ मा गरी सुरुमा सुदूरपश्चिमका ९ वटै जिल्लाका १५ क्याम्पसलाई आंगिक बनाइएको थियो । ०७४ मा थप ६ क्याम्पसलाई आंगिक बनाउने निर्णय भयो । गत वर्ष चैतमा पनि ५ क्याम्पस आंगिकको निर्णय गरियो । पछिल्लो पटक ११ औं दीक्षान्त समारोह पूर्व थप २ क्याम्पसलाई आंगिक बनाउने निर्णय भएको छ । एकातिर धमाधम आंगिकको निर्णय गर्ने अर्कोतर्फ सम्झौतादेखि दरबन्दी मिलान र स्वीकृतिका काम नहुँदा अन्योल बढेको छ ।

लामो समयको तालाबन्दीले एकातर्फ सेवा आयोगका गतिविधिहरु ठप्प छन् भने अर्कोतर्फ केन्द्रीय कार्यालयका कामकाज नै प्रभावित छ । पदाधिकारीहरुले ताला खुलाउने विषयमा खासै चासो दिएका छैनन् । अत्यावश्यक काम उपकुलपति र रजिष्ट्रारको निवासबाटै हुने गरेका छन् भने दैनिक कामकाज ठप्प नै छ ।

‘हामीले छलफल गरिरहेका छौं, प्रयास भइरहेको छ,’ उपकुलपति अम्मराज जोशीले भने, ‘उनीहरुका माग पुरा गर्ने विषयमा पनि हामी सकारात्मक छौं ।’ देखावटी रुपमा शैक्षिक मागहरु भएपछि भित्री रूपमा नियुक्तिमा भागबण्डा नै खोजेकाले त्यसतर्फ पनि कसरी मिलाउने भनेर प्रयास भइरहेको कर्मचारीहरु बताउँछन् ।